Het is alweer bijna 2019. Tijd om de vakanties voor het nieuwe jaar in te plannen. Maar hoeveel vakantieverlof heb je eigenlijk? En is het mogelijk om er wat extra uurtjes bij te sprokkelen?
Een beetje reisliefhebber kampt regelmatig met de vraag: waar haal ik de tijd vandaan om te reizen? De meesten van ons zijn in loondienst, en daardoor gebonden aan de mogelijkheden en beperkingen van de wet en de cao. Het kan wel handig zijn om te weten waar je recht op hebt en hoe je het verlof optimaal kunt benutten. Daarom geef ik je 4 tips om komend jaar het maximale uit je vakantieverlof te halen.
#1 – Check je verlofrecht!
De eerste stap is natuurlijk om te kijken waar je recht op hebt. Er zijn verschillende soorten verlof, en ze staan niet allemaal op je verlofkaart. Die verlofkaart is wel een goed uitgangspunt, bijvoorbeeld om te zien wat de eindstand is van 2018. Heb je uren over die meegaan naar volgend jaar, of sta je in de min, waardoor je volgend jaar minder uren hebt om op te nemen? Als je de eindstand aka het startpunt voor 2019 weet, kun je gaan bedenken waar je nog meer recht op hebt. Denk hierbij aan het volgende:
- Het wettelijk verlof. Dit is waar je volgens de wet recht op hebt, het absolute minimum. Je wettelijke vakantieverlof is vier maal je werkuren per week. Voor iemand die 36 uur werkt is dit dus 4 x 36 = 144 uur per jaar.
- Het bovenwettelijk verlof. Vaak is in een cao, personeelshandleiding of arbeidsovereenkomst geregeld dat werknemers wel wat meer krijgen dan die vier weken. Alles wat bovenop dat wettelijke komt is dus bovenwettelijk. Het kan zijn dat iedereen een x-aantal uur erbij krijgt, maar bijvoorbeeld ook of je wat meer krijgt op basis van leeftijd of hoe lang je in dienst bent.
- Mogelijk heb je recht op bijzonder of buitengewoon verlof. Denk hierbij aan verlofdagen bij een dienst- of huwelijksjubileum. Of en hoeveel recht je hierop hebt vind je ook weer in de cao.
- Heb je kinderen onder de 8 jaar, ga dan na of je je ouderschapsverlof al volledig benut hebt. Let op, je werkgever is niet verplicht de ouderschapsverlofuren door te betalen, dus vraag even hoe dat bij jou is geregeld. Laat de salarisadministratie eventueel een proefberekening maken, zodat je weet wat je aan salaris over houdt. En ga vervolgens in dat extra lange weekend, of langere vakantie wel op pad met de kids, want dit verlof is natuurlijk vooral bedoeld voor quality time met hen.
Er bestaan nog meer soorten verlof zoals zorg-, calamiteiten- of zwangerschapsverlof. Maar deze soorten heb je echt nodig voor datgene waarvoor ze bedoeld zijn, en kun je dus niet aan je vakantie plakken. Daarom staan ze niet in bovenstaand lijstje. Wel goed om te weten dat het bestaat – voor als er iets gebeurd en je hebt al je uurtjes al besteed aan vakantie!
#2 – Laat je rooster in je voordeel werken
Het hangt sterk van je functie en werkgever af in hoeverre dit kan, en van jezelf of je dit wilt. Maar als je meer vrije tijd wilt, is dit zeker het overwegen waard. Hierbij drie ideetjes hoe je extra vrije tijd bij elkaar kunt sprokkelen:
- Wil je vaker een weekendje weg kunnen pakken? Misschien is het mogelijk om hetzelfde aantal uren in minder dagen te werken. Zo zou iemand die 36 uur werkt 4 dagen van 9 uur kunnen werken, in plaats van de uren verspreid over 5 dagen.
- Je kunt ook juist meer uren per week werken dan wat in je contract staat. Bijvoorbeeld, je hebt een contract voor 36 uur, maar werkt 40 uur. Dan bouw je per week 4 uren op die je op een later moment kunt opnemen. Dit principe kom je onder verschillende benamingen tegen, zoals spaaruren of arbeidstijdverkorting (atv). Sommige werkgevers verplichten hun werknemers deze uren op te bouwen en op bepaalde momenten op te nemen. Denk bijvoorbeeld aan de bouwsector, waar uren opgebouwd ‘moeten’ worden voor periodes waarin er minder werk is. Maar heb je wel de vrijheid om deze uren zelf te bepalen en de opname momenten zelf in te plannen? Maak daar vooral gebruik van.
- Als je af en toe overwerkt, kun je kiezen om de uren uit te laten betalen, of als tijd voor tijd te krijgen. Je krijgt dan per overgewerkt uur een compensatie uur (of hoe jouw organisatie het ook noemt), die je op een later moment op kunt nemen.
#3 – Benut het feestdagenseizoen
Oké, je hebt al je beschikbare verlofuren in kaart gebracht. Hoe ga je die uren nu zo goed mogelijk inzetten? Dat is elke keer weer een puzzel. Ga je voor één lange vakantie, of meerdere korte? Hoe je ook kiest, het kan slim zijn om te zorgen dat er officiële feestdagen in je vakantie vallen. Deze dagen kosten je namelijk geen verlof. Neem je bijvoorbeeld de vrijdag na Hemelvaart vrij? Dan duurt je weekend van woensdagavond tot en met zondag – perfect voor een citytrip van vier dagen, en het kost je maar één dag verlof! De keerzijde is dat je niet de enige bent met dat idee, dus bezienswaardigheden zijn dan vaak drukker en accommodaties mogelijk wat duurder.
Kijk even hier voor een overzicht van alle feestdagen. Op deze handige site kun je ook zien op welke feestdagen je (meestal) vrij bent. In je eigen cao vind je terug op welke dagen jij vrij bent.
#4 – Verlof kopen
Kom je met al je wilde reisplannen echt niet uit met je verlof? Overweeg dan eens om (tijdelijk) wat salaris in te leveren voor uren. Denk hierbij aan het kopen van uren, of ga helemaal los en plan een periode met onbetaald verlof. Ook hier geldt weer: ga na wat bij jouw werkgever mogelijk is, en laat eventueel één of enkele situaties voor je voorrekenen door de salarisadministratie. Als je ervoor kiest om salaris in te leveren voor verlof, bedenk dan wel van te voren goed of dit voor jou financieel gezien mogelijk is.
Samengevat: controleer op hoeveel verlof je recht hebt, ga na wat je eventueel extra kunt regelen door iets in je rooster aan te passen, en hou bij het inplannen van je verlof rekening met vakantieperiodes en feestdagen.
Dat was het voor nu. Ik hoop dat je er iets aan had. Zo ja, laat dan vooral ook anderen hun voordeel doen met de tips, en deel dit artikel. Heb jij nog meer tips hoe je het maximale uit je vakantiedagen kunt halen? Deel ze hieronder in een reactie.
Tot snel!
[Ik schrijf dit artikel uit mijn eigen ervaring als medewerker in loondienst, en achtergrondkennis als salarisadministrateur. Maar ik weet ook niet alles. Ga daarom altijd na welke regels in jouw geval van toepassing zijn.]
